SAKRAMENT MAŁŻEŃSTWA
Katechizm Kościoła Katolickiego
1601 "Przymierze małżeńskie, przez które mężczyzna i kobieta tworzą ze sobą wspólnotę całego życia, skierowaną ze swej natury na dobro małżonków oraz do zrodzenia i wychowania potomstwa, zostało między ochrzczonymi podniesione przez Chrystusa Pana do godności sakramentu" 89 .
I. Małżeństwo w zamyśle Bożym
1602 Pismo święte zaczyna się od opisu stworzenia mężczyzny i kobiety na obraz i podobieństwo Boże 90 , a kończy wizją "Godów Baranka" (Ap 19, 7. 9). Od początku do końca Pismo święte mówi o małżeństwie i jego "misterium", o jego ustanowieniu i znaczeniu, jakie nadał mu Bóg, o jego początku i celu, o różnych sposobach jego urzeczywistniania w ciągu historii zbawienia, o jego trudnościach wynikających z grzechu i jego odnowieniu "w Panu" (1 Kor 7, 39), w Nowym Przymierzu Chrystusa i Kościoła 91 .
Małżeństwo w porządku stworzenia
1603 "Głęboka wspólnota życia i miłości małżeńskiej, ustanowiona przez Stwórcę i unormowana Jego prawami, zawiązuje się przez przymierze małżeńskie... Sam bowiem Bóg jest twórcą małżeństwa" 92 . Powołanie do małżeństwa jest wpisane w samą naturę mężczyzny i kobiety, którzy wyszli z ręki Stwórcy. Małżeństwo nie jest instytucją czysto ludzką, chociaż w ciągu wieków mogło ulegać licznym zmianom w różnych kulturach, strukturach społecznych i postawach duchowych. Ta różnorodność nie powinna prowadzić do zapomnienia o jego wspólnych i trwałych cechach. Chociaż godność tej instytucji nie wszędzie ukazuje się z taką samą jasnością 93 , to jednak we wszystkich kulturach istnieje pewne zrozumienie dla znaczenia związku małżeńskiego. "Szczęście osoby i społeczności ludzkiej oraz chrześcijańskiej wiąże się ściśle z pomyślną sytuacją wspólnoty małżeńskiej i rodzinnej" 94 .
1604 Bóg, który stworzył człowieka z miłości, powołał go także do miłości, która jest podstawowym i wrodzonym powołaniem każdej istoty ludzkiej. Człowiek został bowiem stworzony na obraz i podobieństwo Boga 95 , który sam jest Miłością 96 . Ponieważ Bóg stworzył mężczyznę i kobietę, ich wzajemna miłość staje się obrazem absolutnej i niezniszczalnej miłości, jaką Bóg miłuje człowieka. Jest ona dobra, co więcej bardzo dobra, w oczach Stwórcy 97 . Miłość małżeńska, którą Bóg błogosławi, jest przeznaczona do tego, by była płodna i urzeczywistniała się we wspólnym dziele zachowywania stworzenia: "Bóg im błogosławił, mówiąc do nich: <<Bądźcie płodni i rozmnażajcie się, abyście zaludnili ziemię i uczynili ją sobie poddaną>>" (Rdz 1, 28).
1605 Pismo święte stwierdza, że mężczyzna i kobieta zostali stworzeni wzajemnie dla siebie: "Nie jest dobrze, żeby mężczyzna był sam". Bóg daje mu niewiastę, "ciało z jego ciała", to znaczy istotę równą mu istotę i bliską, jako "pomoc przychodzącą od Pana" 98 . "Dlatego to mężczyzna opuszcza ojca swego i matkę swoją i łączy się ze swą żoną tak ściśle, że stają się jednym ciałem" (Rdz 2, 24). Jezus wskazuje, że oznacza to nienaruszalną jedność ich życia, przypominając, jaki był "na początku" zamysł Stwórcy: "A tak już nie są dwoje, lecz jedno ciało" (Mt 19, 6).
Co narzeczeni wiedzieć powinni:
Potrzebne dokumenty
Narzeczeni, którzy pragną się przygotować do małżeństwa, zgłaszają się minimum trzy miesiące przed planowaną datą ślubu w parafii zamieszkania narzeczonej lub narzeczonego, wraz z następującymi dokumentami:
a. akt chrztu, wypisany nie wcześniej niż trzy miesiące temu, z adnotacją, że brak w nim informacji o zawarciu małżeństwa. Akt ten pobieramy w parafii, w której przyjmowaliśmy sakrament chrztu (informujemy osobę w kancelarii, że potrzebujemy go do zawarcia sakramentu małżeństwa). Akt chrztu jest jednocześnie dokumentem stwierdzającym stan kanoniczny danej osoby. Po zawarciu małżeństwa jest tam wpisywana informacja o tym fakcie. Brak takiej informacji jest równoznaczny z tym, że osoba jest panną lub kawalerem. Informacja ta nie może być nigdy wykreślona. Stąd wdowa lub wdowiec, którzy pragną zawrzeć małżeństwo powinni dostarczyć również akt zgonu sakramentalnego współmałżonka.
b. zaświadczenie o bierzmowaniu w parafii, gdzie przyjmowaliśmy ten sakrament (jeśli na akcie chrztu nie ma adnotacji o przyjęciu sakramentu bierzmowania)
c. ostatnie świadectwo z katechezy szkolnej lub parafialnej
d. jeśli ślub ma mieć również skutki w prawie cywilnym (tzw. ślub konkordatowy) pobieramy z odpowiedniego Urzędu Stanu Cywilnego specjalny formularz. Jest on ważny trzy miesiące, więc nie należy go pobierać dużo wcześniej. Otrzymujemy go w trzech egzemplarzach. Po ślubie jeden otrzymujemy dla siebie, jeden zostaje w parafii, jeden parafia prześle w ciągu 5 dni do odpowiedniego USC
e. dowody osobiste
Kurs przygotowujący do małżeństwa
Już przy pierwszym spotkaniu w kancelarii zapytajmy o kurs przygotowujący do małżeństwa i nauki przedślubne.
Kurs przygotowujący do małżeństwa będzie wyglądał nieco inaczej w poszczególnych częściach naszej diecezji, ale najlepiej odbyć go jak najwcześniej. W skład przygotowania do małżeństwa wchodzą także rozmowy z kapłanem w kancelarii parafialnej, oraz wypełnienie protokołu przedślubnego.
Sakrament pokuty i pojednania
Niezwykle ważne są dwie spowiedzi: pierwszą z nich odbywamy na początku okresu przygotowania, drugą bezpośrednio przed ślubem. Oczywiście osoby, które częściej korzystają z sakramentu pokuty mogą to czynić jak dotąd, tym niemniej i one powinny potwierdzić fakt odbycia dwóch spowiedzi na specjalnym formularzu, który otrzymają w kancelarii wraz ze skierowaniem na nauki przedmałżeńskie. Pierwsza spowiedź przedślubna rozpoczyna jakby czas oficjalnego narzeczeństwa. Dotyczy to osób, które mieszkają osobno. W innym przypadku należy skorzystać ze spowiedzi przed ślubem. Ważne jest jednak, by było to narzeczeństwo przeżywane w czystości, a więc w stanie łaski uświęcającej. Dlatego zachęcamy nawet tych narzeczonych, którzy dotąd nie zdołali żyć w czystości, by po odbyciu sakramentu pokuty dołożyli wszelkich starań do wytrwania w łasce.
Rekolekcje weekendowe
Istnieje także możliwość odbycia przygotowania do małżeństwa w formie rekolekcji weekendowych. Jest to forma bardziej pogłębiona, „dla wymagających”. Organizuje je wiele ośrodków diecezjalnych, a także ruch spotkania małżeńskie (w naszej diecezji w formie stacjonarnej organizuje je Centrum Edukacyjno Formacyjne w Koszalinie oraz ośrodek charytatywny św. Liboriusa w Ostrowcu koło Wałcza. Informacje na ich temat można znaleźć w Internecie (wpisując w wyszukiwarkę „rekolekcje dla narzeczonych” lub „ruch spotkania małżeńskie”). Po odbyciu rekolekcji pobieramy zaświadczenie, które następnie przedstawiamy w kancelarii parafialnej.
Zapowiedzi
Zapowiedzi są wygłaszane zarówno w parafii zamieszkania panny młodej, jak i pana młodego. Jeśli w jednej z tych parafii odbywać się będzie zawarcie sakramentu małżeństwa (o innych możliwościach za chwilę), sam duszpasterz przygotowujący narzeczonych zatroszczy się o ich wygłoszenie. Narzeczeni otrzymają również formularz z prośbą o wygłoszenie zapowiedzi w parafii drugiej strony. Formularz ten zanosimy do właściwej parafii, a następnie po wygłoszeniu zapowiedzi (minimum dwa tygodnie) odbieramy z adnotacją, że zapowiedzi zostały wygłoszone, a przeszkód do małżeństwa nie stwierdzono. Formularz zwracamy w parafii, gdzie odbędzie się ślub. Zapowiedzi nie są jedynie kwestią tradycji. Wielokrotnie udaremniały one na przykład zawarcie małżeństwa w sposób nieważny, np. przez osobę, która w rzeczywistości nie była stanu wolnego, lub miała dziecko z inną osobą i ukryła ten fakt przed narzeczonym/-ą.
Jeśli chcemy zawrzeć sakrament małżeństwa w parafii, która nie jest parafią zamieszkania żadnej ze stron, możemy to uczynić na dwa sposoby:
a) w jednej z uprawnionych parafii (narzeczonego lub narzeczonej) załatwić wszystkie formalności, a następnie poprosić o tzw. licencję, czyli zgodę na pobłogosławienie małżeństwa w innej parafii,
b) w jednej z uprawnionych parafii poprosić o zgodę (pisemną) na załatwianie wszystkich formalności w parafii, w której ma być udzielony sakrament małżeństwa, a następnie o zgodę na pobłogosławienia małżeństwa w tejże parafii.